Fondacioni Word
Ndani këtë faqe



A

WORD

Vol 15 APRIL 1912 Nr 1

E drejta e autorit 1912 nga HW PERCIVAL

LIVING

(Vazhdon)

Për të ilustruar më tej se forma dhe struktura dhe organizmi dhe entiteti i mendimit dhe hyjnia që përbëjnë organizatën e quajtur njeri nuk është me të vërtetë e gjallë, se qëndrimi i mendjes dhe interesave të tij në jetën e jashtme e largon njeriun nga përmbytja e jetës dhe kështu e parandalon atë nga jeta e vërtetë, jeta ose llojet e tjera nga ato që janë dhënë tashmë mund të shikohen, si dhe jeta mesatare e njerëzimit.

Tregtari është një njeri i këmbimit. Farë, kur, si dhe ku të blini dhe çfarë, kur, si dhe ku të shesni janë ato që ai duhet të mësojë dhe të bëjë. Nga praktika dhe përvoja ai përvetëson kuptimin e këtyre gjërave. Për t'i bërë ato në avantazhin e tij më të mirë është sekreti i tij i suksesit. Shkathtësia e tij në tregti është të marrë atë që blen sa më pak të jetë e mundur dhe t'u tregojë atyre nga të cilët blen se ka paguar një çmim liberal; për të marrë gjithçka që mundet për atë që shet dhe për të kënaqur klientët e tij që çmimi me të cilin ata blejnë është i ulët. Ai duhet të bëjë biznes, dhe me rritjen e tij ai ka një reputacion për të mbështetur. Ai do të jetë i sinqertë nëse mundet, por duhet të fitojë para. Ai kërkon fitime; biznesi i tij është për fitime; ai duhet të ketë fitime. Gjithmonë duhet të ketë një vëmendje vigjilente për shpenzimet dhe faturat. Ai duhet të minimizojë koston, dhe të maksimizojë fitimet e tij nga shitjet. Humbja e së djeshmes duhet të sigurohet nga fitimet e sotme. Fitimet e nesër duhet të tregojnë një rritje mbi fitimet e sotme. Si tregtar, qëndrimi i tij i mendjes, puna e tij, jeta e tij janë për rritjen e fitimeve. Megjithëse pa njohuri, jeta e tij, në vend që t’i fitojë atij plotësinë e burimit të tij, shkëmbehet për marrjen në dukje të asaj që ai duhet të humbasë në mënyrë të pashmangshme.

Artisti e bën të perceptueshëm për shqisat ose mendjen, atë që ata nuk e kishin perceptuar; ai është interpretuesi i idealit në botën e sensit, punëtor në botën sensuale, dhe transformator dhe transmetues i sensualit në botën ideale. Artisti përfaqësohet nga llojet e aktorit, skulptorit, piktorit, muzikantit dhe poetit.

Poeti është një dashnor i bukurisë dhe kënaqet në soditjen e së bukurës. Përmes tij merr frymë emocionet. Ai shkrihet me simpati, qesh nga gëzimi, këndon në lëvdata, qan me pikëllim dhe shqetësim, peshohet nga pikëllimi, ngrihet nga agonia, e hidhur me pendim, ose është i etur për ambicie, famë dhe lavdi. Ai ngrihet në ekstazitë e gëzimit ose mbytet në thellësinë e dëshpërimit; ai lind për të kaluarën, gëzon ose vuan në të tashmen; dhe, përmes melankolisë ose shpresës, shikon të ardhmen. Duke i ndier me ngulm këto emocione, ai i akordon në metër, ritëm dhe rimë, u jep ngjyra kontrasteve të tyre dhe i vizaton në kuptim. Ai preket çuditërisht nga personat; ai ndihet intensivisht dhe është i lëkundur nga pasioni i dëshirës; ai arrin lart lart në aspiratën ndaj idealit, dhe mbijetesën ai ka një presion të pavdekësisë dhe hyjnisë në njeri. Si poet, ai është i ngazëllyer dhe i stimuluar dhe emocionon dhe stimulon ndjenjat, imagjinatën dhe zbukurimet. Rrymat e jetës së tij janë nga ndjenjat dhe fantazitë e tij të kthyera nga burimi i tyre dhe soditja e bukurisë supernale në një vorbull të jetës dhe një delirium të shqisave.

Muzika është jeta e emocioneve. Muzikanti dëgjon rrjedhën e jetës nëpër emocione dhe u jep zë këtyre në përçarje, notë, kohë, melodi dhe harmoni. Valët e emocioneve përshkojnë atë. Ai fotografon në shqisat përmes ngjyrës së toneve të tij, i quan forcat kundërshtare në formë dhe sjell vlera divergjente në harmoni me temën e tij. Ai ngjall dhe thërret në veprim dëshirat e shëmtuara nga thellësia e tyre, ngrihet mbi krahët e ekstazës ose i ul në dashuri idealet e mbikalimit. Si muzikant, ai kërkon harmoninë e jetës; por, duke e ndjekur atë përmes emocioneve, ai është nga rrymat e tyre gjithnjë në ndryshim të udhëhequr larg nga rryma kryesore e jetës dhe është prej tyre zakonisht i përfshirë në kënaqësi shqisore.

Piktori është një adhurues i bukurisë në formë. Ai është prekur nga dritat dhe hijet e natyrës, koncepton një ideal dhe përpiqet ta shprehë atë ideal për nga ngjyra dhe figura. Ai imiton atë që është zakonisht e padukshme ose riprodhon atë që është e dukshme. Për nga ngjyra dhe figura, ai ndërton fazat e emocioneve në formë; ai përdor pigmente për të veshur formën që ai koncepton. Si piktor, ai e koncepton bukurinë në formën ideale, por ai e ndjek atë në shqisat; atje e bezdis; në vend të kësaj, ai gjen hijet e tij; i errësuar, i hutuar, nga këta ai është i fikur dhe nuk mund të perceptojë burimin e frymëzimit dhe jetës së tij; ai humbet përmes shqisave atë që në idealin që kishte konceptuar.

Skulptura është mishërim i emocioneve. Përmes emocioneve skulptori adhuron format abstrakte të bukurisë dhe forcës. Ai merr frymë me patosin e poezisë, jeton në harmonitë e muzikës, është i emocionuar nga atmosfera e pikturës dhe do t'i vinte këto në formë të ngurtë. I mërzitur ai vështron karakterin fisnik ose hirin ose lëvizjen, ose shtypet e kundërta e këtyre, dhe përpiqet t'i japë një trup formës abstrakte të perceptuar. Ai formulon sende plastike ose prerë dhe lë në gur të ngurtë hirin, lëvizjen, pasionin, karakterin, gjendjen dhe gjendjen e veçantë, të cilën ai e ka kapur dhe atje kristalizohet ose bën që forma e mishëruar të duket se jeton. Si skulptor, ai percepton trupin ideal; në vend që të tërhiqet në rrjedhën kryesore të jetës së tij për ta krijuar atë, ai, duke qenë punëtor i emocioneve, bëhet viktimë e shqisave të tij, të cilat largojnë jetën e tij nga ideali i tij; dhe, këto ai i humb ose i harron.

Një aktor është lojtari i një pjese. Ai është një aktor më i mirë kur shtyp shtypjen e identitetit të tij në interpretimin e pjesës që luan. Ai duhet t'i japë mbretërimit të lirë frymës së pjesës së tij dhe t'i lërë emocionet e tij të luajnë përmes tij. Ai bëhet mishërimi i egërsisë, egërsisë ose urrejtjes; përshkruan guxim, egoizëm dhe mashtrim; duhet të shprehë dashuri, ambicie, dobësi, fuqi; hahet nga zilia, thahet nga frika, është djegur nga xhelozia; djegur nga zemërimi; harxhohet me pasion, ose tejkalohet nga pikëllimi dhe dëshpërimi, pasi pjesa e tij kërkon që ai të tregojë. Si aktor në pjesët që ai luan, jeta e tij dhe mendimet dhe aktet janë që të riprodhojnë dhe të jetojnë gjatë jetës, mendimet dhe veprimet e të tjerëve; dhe, kjo e largon atë nga burimet e vërteta të jetës së tij dhe identitetin e vërtetë në jetën e tij.

Aktori, skulptori, piktori, muzikanti, poeti, janë specialistë të artit; artisti i ndërthur ato dhe është mishërim i të gjithëve. Secila është e lidhur me dhe përfaqësohet në tjetrën, në mënyrë të ngjashme si çdo kuptim përfaqësohet dhe plotësohet nga të tjerët. Artet janë degë nga rryma kryesore e artit. Ata që zakonisht quhen artistë punojnë jashtë në degë. Ai që punon gjatë shekujve në shumë degë të artit, por që kthehet gjithnjë te burimi i tyre, ai që bëhet mjeshtër i të gjithëve, ai është vetëm një artist i vërtetë. Atëherë, megjithëse ai mund të mos funksionojë jashtë përmes shqisave, ai krijon me art të vërtetë në botët e idealit dhe të vërtetës.

(Vazhdon)